Je bent niet alleen. Alcohol ís verslavend. Het ligt niet aan jou.

Je bent niet alleen

Ik heb geen gruwelijk verhaal te vertellen dat me wijn liet drinken. Ik heb geen ongelukkige jeugd gehad of foute mannen. Er was geen zwarte periode die me deed hunkeren naar verdoving en een vlucht uit de werkelijkheid. Ja, ik ben gescheiden, net als heel veel anderen. So what? Het maakt me niet uniek. Toch voelde ik me wel uniek en alleen, elke keer wanneer ik voor mezelf besloot de wijn eens een tijdje te laten staan. Een paar dagen wat minder of misschien een paar dagen niet, dat was de tijdspanne die ik in mijn hoofd had. Of nog beter, elke dag een of twee glaasjes, in het weekend iets meer en bij speciale gelegenheden, nou ja, die zijn speciaal, toch? Het feit dat ik angst voelde om er alleen voor te staan wanneer ik zou stoppen, was tegelijkertijd een drempel om de stap te zetten, maar ook een geweldig excuus om te blijven drinken. Wie neemt er nou niet af en toe een wijntje? En het leek alsof iedereen het ook bij die paar kon laten. Behalve ik.

Eén vriendin van me drinkt ook niet, maar er hangt een zweem van hekserigheid om haar heen. Mijn vriend en kinderen noemen haar een raar kattenvrouwtje. Niet echt een graadmeter voor de gemiddelde vrouw, dacht ik zo. Alhoewel ook zij een zeer goed functionerende professional, moeder, vriendin en vrouw is, met ongeveer dezelfde eigenschappen als mijzelf. Zorgzaam, zichzelf wegcijferen voor anderen, negatieve emoties mijden, ook voor anderen. Perfectionistisch in people pleasing. Ik was dus niet helemaal alleen, maar zij telde niet, vond ik. Haar situatie was heeeeel anders dan die van mij, nam ik mezelf telkens voor.  Alle andere vrienden dronken, dus ik ook. En alleen ik leek daar moeite mee te hebben. Ik wilde ook graag zelf kunnen stoppen, zonder de hulp van anderen. Kom op, daar heb ik toch niemand bij nodig? Gewoon nee zeggen tegen mezelf. Alleen: het lukte me niet.

Bij toeval zag ik een filmpje op Facebook dat verwees naar het bestaan van een community op social media, waar alleen mensen lid van zijn die in hetzelfde schuitje zitten als ik. Mensen die hetzelfde doel hebben, dezelfde struggles en een vergelijkbare relatie met alcohol. Wat een bevrijdend gevoel was dat. Ik was niet alleen. Het zou dus zo maar kunnen zijn dat het niet aan mij lag. Er zijn meer mensen die ook moeite hebben met het laten staan van alcohol en niet lazerus op een parkbankje liggen. Die goed functioneren. Ik ben geen alcoholist en ik heb geen afwijking, ik ben een van velen die een andere keus wil maken dan dat ik voorheen heb gedaan met betrekking tot alcohol en ik hoefde dat niet alleen te doen. De steun die ik heb gehad van anderen die me begrepen omdat ze tegen dezelfde dingen aanliepen, heeft me heel erg geholpen. Het fijne vond ik, dat ik zelf kon bepalen wanneer ik deelnam aan de gesprekken of wanneer ik een paar dagen niets van me hoefde te laten horen, omdat ik daar geen zin in had.

Alcohol ís verslavend

Ik had geen idee, hoe bizar dat nu ook lijkt (vooral voor mezelf), dat alcohol verslavend is. Dat moet ik anders zeggen, want ik ben niet dom of naïef of wat dan ook. Natuurlijk wist ik dat alcohol verslavend is. Wat ik niet wist, is dat het erg verslavend is. Ik heb er nooit bij stil gestaan. Meer te weten te komen over alcohol is voor mij belangrijk geweest, en nog steeds, in mijn proces te stoppen, en niet meer te (willen) beginnen. Anyway: ik dronk wijn en ik wist dat daar alcohol in zit, maar wat de eigenschappen van alcohol zijn en wat voor impact het heeft op je brein en lichaam, heb ik me nooit gerealiseerd. Een kater hoorde bij het drinken van veel wijn, maar waarom je dan een kater kreeg, was niet interessant of deed er niet toe. Nu weet ik dat een kater een reactie van je lichaam is op het moeten verwerken van ‘vergif’ dat je in grote hoeveelheden tot je hebt genomen. Ik zet vergif tussen haakjes om  de betekenis af te zwakken, om het minder erg te maken en terwijl ik dat doe, realiseer ik me dat ik er ook nog steeds niet bij kan dat alcohol een vergif is. Wij, de maatschappij, stoppen het feit dat alcohol vergif is en nog verslavend ook in de doofpot en ik, als individu met meer verworven kennis dan de meesten en een website om jullie te helpen stoppen, doe daar een beetje aan mee door het vergif af te zwakken en het minder erg bij jullie binnen te laten komen. Om het geloofwaardig te maken en jullie niet in lachen te laten uitbarsten. Alcohol vergif? Dat is wel heel extreem, Jet Romijn. Wij, als maatschappij, geloven het zelfs niet, omdat drinken zo’n geaccepteerd verschijnsel is, dat het nauwelijks voor te stellen is dat we met z’n allen iets doen dat zó slecht voor ons is.

Het verslavende aan alcohol (en aan welke drug dan ook), is dat het je tijdelijk beter laat voelen, je dat gevoel nog een keer wil en het dus nog een keer moet/wil gebruiken. Alleen, als je dat regelmatig doet, heb je steeds grotere hoeveelheden nodig om hetzelfde resultaat te bereiken als de eerste keer. Je lichaam bouwt tolerantie op. Persoonlijk denk ik, dat die tolerantie een van de redenen is, dat je dit artikel hebt gelezen. Je bent járen geleden ooit begonnen met een drankje en zit nu in een fase van je leven dat twee wijntjes gevoelsmatig niets meer voor je doen (buiten het feit dat ze je ongemerkt helpen bij het nemen van een verkeerde beslissing: meer drinken). Twee wijntjes worden er drie, drie worden er, nou ja, meer.

Het ligt niet aan jou

Het feit dat ik mezelf op rantsoen zette en dan toch die hele fles leeg dronk, lag aan mij en niet aan de alcohol, dacht ik. Waarom konden anderen ogenschijnlijk wel ‘normaal’ drinken  en ik niet? Er was iets mis met mij. Ik ging mee in de manier waarop alcohol aan ons gepresenteerd wordt: vol allure,  noodzakelijk bij feestelijke gelegenheden en het essentiële ingrediënt bij sociale aangelegenheden. Wijn maakt je populair, gezellig, onderhoudend, mooi en grappig. Het lijkt wel of we een soort van gehersenspoeld zijn voor wat betreft het beeld dat we hebben van alcohol. Als ik met mensen praat over WIJN en ik en over mijn alcoholvrij zijn, is hun beeld vaak zo gekleurd en zo onjuist als het gaat om de eigenschappen van alcohol. Zo kritisch als we zijn op de samenleving, onze kinderen, de normen en waarden in het algemeen, het eten in restaurants, de producten in de supermarkt: we kiezen er met zijn allen voor om onze kop in het zand te steken en de ware aard van alcohol niet te zien.

We bouwen, meestal ongemerkt, een afhankelijkheid op van alcohol. Die afhankelijkheid is er in verschillende gradaties en niet zoals we het (graag) zien: je bent alcoholist of je bent een gezelligheidsdrinker. Je bent of verslaafd, en dus alcoholist, of je houdt er van om af en toe een glaasje te drinken. Het grote grijze gebied daartussenin hebben we het liever niet over. Stel je voor dat je voor jezelf een stippellijn ergens in dit grote grijze gebied trekt bij de grens wat je acceptabel vindt en vervolgens moet concluderen dat je teveel aan de verkeerde kant van die grens staat. Dat is geen leuke conclusie en voor velen veel te confronterend.

En dus plaatsen we onszelf liever aan de kant van gezelligheidsdrinker. Ga maar na in je omgeving: iedereen kent wel iemand die iets teveel drinkt, maar die voor zichzelf het beeld van sociaal en gezellig ophoudt. Dus redeneert je brein: als zij nog aan de kant van de sociale gezelligheidsdrinker staat, sta ik daar ook en hoef ik niet naar mezelf te kijken. Een eerlijker beeld is, dat zij voor jouw grens en voor jouw gevoel niet heel goed bezig is. En jij?

Het ligt niet aan jou dat je bent meegegaan in maatschappelijk geaccepteerd gedrag. Sterker: dat is heel normaal. Iedereen drinkt op grotere of kleinere schaal en dat maakt het zo verrekte lastig om uit de cirkel te stappen. In Nederland zijn we nog niet zover dat het niet-drinken een keuze is die door iedereen begrepen wordt, laat staan ondersteund of geaccepteerd. Maar alcoholgebruik krijgt wel steeds meer aandacht. Het ligt aan jou of je mee wil gaan op weg naar een gezonder en gelukkiger leven, met alle hobbels en kuilen en beren op de weg die daarbij horen, alle moeite die je zult hebben om lichamelijk en emotioneel onafhankelijk te worden, alle vragen of ongeloof uit je omgeving. Of dat je ervoor kiest alles bij het oude te laten. Het tweede is makkelijker, dat is zeker. Verdedigbaar ook, ten opzichte van iedereen. De enige vraag is: als je dit gelezen hebt en het herkend hebt, wil je je alcoholgebruik dan nog echt serieus verdedigbaar houden ten opzichte van jezelf?

 

Terug naar overzicht

Geplaatst op 27 april 2019