Dopamine

‘Onderzoek bij dieren laat zien dat ze gevoeliger zijn voor een verslavend middel als bijvoorbeeld alcohol als ze weinig dopaminereceptoren in hun hersenen hebben. Bij mensen is dat waarschijnlijk ook zo.

‘Te weinig dopaminereceptoren betekent dat mensen niet van de gewone dingen in het leven kunnen genieten, en sterkere beloningen nodig hebben om zich tevreden te kunnen voelen.

‘Alcohol is zo’n sterke beloning. Tegelijk leidt gebruik tot verdere afname van de dopaminereceptoren. En krijg je dus een zichzelf versterkend effect. Bij depressie is mogelijk sprake van een vergelijkbaar mechanisme, wat het deels samen voorkomen met alcoholisme zou kunnen verklaren.

Wim van den Brink (Ons brein zit graag in de kroeg)

Welke zaken kunnen wijzen op een dopamine tekort?

• Uitstelgedrag
• Stemmingswisselingen
• Geen interesse in het leven
• Weinig motivatie
• Geen plezier kunnen hebben
• Vermoeidheid
• Slecht geheugen
• Afhankelijkheid van cafeïne of andere stimulerende middelen
• Onrustige benen
• Extreem gevoel van schuld
• Impulsiviteit
• Gebrek aan concentratie

Onze hersenen zoeken beloning, telkens weer

Dopamine zorgt voor beloning van gedrag en heeft ook een rol bij processen in hersenen zoals leren en motivatie. Dopamine is onder andere verantwoordelijk voor de ademhaling, honger en wordt in verband gebracht met ziektes als Parkinson en depressie.

Deze neurotransmitter zorgt voor een gevoel van geluk en blijdschap en wordt afgegeven op het moment dat je iets doet dat beloont dient te worden. Eten, sporten, seks, verliefd zijn, bijvoorbeeld. Dopamine zorgt voor een golf van genot. Door dat gevoel van genot ga je steeds weer op zoek naar datgeen dat deze golf teweeg bracht.

Alcohol is een snelle en sterke beloning. Een actie die een golf van dopamine teweeg brengt wordt door de hersenen ‘gezien’ als iets dat belangrijk is en deze actie of dat gedrag moet daarom dus herhaalt worden.

Minder alcohol is minder dopamine

Als je stopt met drinken, gebruik je dus geen alcohol meer om je dopamine tekort, of je verlangen naar dopamine, aan te vullen. Behalve het veranderen van patronen die deze snelle dopamine beloning te weeg brengen, kun je op zoek gaan naar andere manieren om een dopamine boost te krijgen.

Door middel van de juiste voeding, zoals groente, fruit en rood vlees, eventueel aangevuld met voedingssupplementen, kan je ervoor zorgen dat je voldoende vitaminen en mineralen binnenkrijgt en je dopamine aanmaakt.

Juiste voeding

Dopamine wordt in het lichaam aangemaakt uit het aminozuur tyrosine (L-tyrosine). Tyrosine wordt, op zijn beurt, aangemaakt door het aminozuur fenylalanine (L-fenylalanine). Eet voedsel dat rijk is aan tyrosine en fenylalanine. Dit zijn watermeloen, avocado’s, bananen, kip, rood vlees, zuivel, amandelen, noten, kalkoen, zeevruchten. Verder helpen co-enzym Q10 en DLPA (aminozuur) om dopamine te verhogen: foliumzuur, ijzer, magnesium, vitamine B3 en B6 zijn betrokken bij het vormen van dopamine.

En wat beter niet?

Vermijd daarentegen witte bloem, cafeïne, verzadigde vetten en suikers, junk food en bewerkte producten. Suiker zal in eerste instantie en op korte termijn zorgen voor een toename van je dopamine niveau maar uiteindelijk je dopamine-voorraad uitputten. Kies ook zeker niet voor suikervervangers als bijvoorbeeld aspartaam. Suikervervangers zijn een aanslag op dopamine. Aspartaam wordt afgebroken in stoffen die het transport van aminozuren als tyrosine en fenylalanine blokkeren. Behalve dat suikervervangers je dopamine niveau aantasten, hebben ze ook invloed op serotonine. Serotonine is een andere neurotransmitter die invloed heeft op bijvoorbeeld het geheugen, stemming, zelfvertrouwen en slaap.

En verder:

• Zorg dat je beweegt. 30 a 60 minuten per dag lopen, zwemmen, wandelen stimuleert de aanmaak van dopamine. Vooral bewegen in de frisse buitenlucht doet je goed.
• Slapen: Tijdens de slaap verbruik je praktisch geen dopamine
• Seks J zorgt voor datzelfde gevoel van beloning
• Luister naar Muziek waar je van houdt en van geniet, zorgt voor afgifte van dopamine
• Meditatie en yoga hebben, op termijn, een positief effect op de dopamine afgifte .